شهریار تبریز/آذر کریم‌زاده: مدیریت آب‌های بارانی حجیم در مناطق شهری با تشدید خطرات شدید آب و هوایی یک مسئله مهم است. هیئت بین دولتی تغییر اقلیم در این مورد هشدار داده و واقعیت این است که آنها از نظر فراوانی و شدت به رشد خود ادامه خواهند داد. در میان این مخاطرات اقلیمی، سیل از جمله خطرات اصلی اروپا است. تابستان ۲۰۲۱ این را با سیل هایی که آلمان، بلژیک و فرانسه را تحت تاثیر قرار داد و ۴۰ میلیارد دلار خسارت اقتصادی به بار آورد، ثابت کرد. در عرض چند ساعت ۴۰۰ میلی متر باران باریده بود.
در مقایسه با این خطرات سیل، شهرها اهرم های زیادی برای مقابله با بارندگی های ناگهانی و بسیار زیاد در اختیار ندارند. به طور کلی در قلب شهرهای ما بخشی از آب باران در مخازن ذخیره می شود یا در صورت نفوذپذیری به داخل زمین نفوذ می کند. سپس، آنچه که توسط خاک جمع‌آوری یا پشتیبانی نمی‌شود، به طور منطقی به شبکه‌های زهکشی آب باران هدایت می‌شود تا زمانی که به آبراهه‌های اطراف برسد. تنها در این صورت، در طول این رواناب، آنها می توانند توسط انواع مختلف آلودگی آلوده شوند و مهمتر از همه، انواع عناصر مضر برای تنوع زیستی (پلاستیک، ته سیگار) را به همراه داشته باشند که سپس به زندگی آنها در رودخانه ها و اقیانوس‌ها پایان می‌دهد.
واقعیتی که همه کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار می دهد. در استرالیا غیر معمول نیست که مقامات محلی مجبور شوند سواحل را برای چند روز پس از بارندگی ببندند. با این حال، در کشوری که بیش از ۸۵ درصد از جمعیت آن در شهرها زندگی می‌کنند و مناطق شدید آب و هوایی (آتش‌سوزی‌های بزرگ، سیل، موج گرما) یکی پس از دیگری بوقوع می پیوندد، مدیریت آب باران مرکزیت یافته است. بازتابی در دهه های پیش شروع شد که به طور مشخص به ظهور مفهوم "طراحی شهری حساس به آب" (WSUD) انجامید.
طراحی شهری حساس به آب ( WSUD ) چیست؟
در استرالیا، WSUD سیستمی است که توسعه مجدد مناطق شهری را با هدف کاهش حجم آب باران که به مناطق طبیعی می رسد پیشنهاد می کند. برای محدود کردن خطر سیل و جمع آوری منابعی که کمتر از آن بهره برداری می شود. در واقع، اگرچه برآورد دقیق حجم بارش‌های ورودی دشوار است، اما برخی کارشناسان معتقدند که مناطق شهری به طور متوسط سالانه ۳۰۰۰ گیگالیتر رواناب تولید می‌کنند.
مزیت طراحی شهری حساس به آب این است که می توان آن را هم در سطح مسکونی، هم در باغ های خصوصی و هم در شهرها اجرا کرد. پس از آن امکانات مستقر شده متعدد است. این نشان‌دهنده ذخیره آب باران در خانه‌های شخصی و همچنین در ساختمان‌های عمومی و شرکت‌هایی است که می‌توان جمع‌کننده‌ها را در آنجا نصب کرد. تصفیه و استفاده مجدد از آب روان یا توسعه مناطق محوطه سازی با بهره وری آب نیز بخشی از راه حل های اجرا شده است.
به عنوان مثال، این شامل ایجاد تالاب های مصنوعی، مناطق تصفیه زیستی در نزدیکی مسیرهای غیرقابل نفوذ یا حتی خندق ها و بام های سبز است. بنابراین، به عنوان مثال، پارک سیدنی دوباره توسعه یافته که قادر به راه اندازی یک سیستم بزرگ جمع آوری آب است که هدف آن بازیابی حدود ۸۵۰ میلیون لیتر آب باران در سال است. حجمی که سپس از طریق حوضچه های نگهداری زیستی فیلتر شده و برای مصارف خانگی یا کشاورزی و همچنین برای آبیاری مثلا زمین های ورزشی استفاده مجدد می شود. اتفاقاً این کارها علاوه بر توسعه منطقه مقاوم به اقلیم، امکان کاهش پدیده جزایر گرمای شهری غیرقابل انکار را فراهم نموده است.
رویکرد ادغام شده در یک چارچوب کلی تر
بنابراین، سبز کردن شهرها یکی از بهترین گزینه ها برای مهار آب باران است. این منطق «شهرهای اسفنجی» در چین است که نمونه جالبی از استفاده از پوشش گیاهی به عنوان راه حلی برای کنترل سیلاب است.
در نهایت، زیرساخت‌های "طراحی شهری حساس به آب" به‌عنوان فیلترهایی عمل می‌کنند که آب را تصفیه می‌کند و به آن اجازه جریان داده و در عین حال مصرف آب آشامیدنی را کاهش می‌دهد. این رویکرد چرخه آب را مجدداً در محیط شهری ادغام می کند و در عین حال شهرها را قابل زندگی تر و مصرف آب را پایدارتر می نماید. این رویکرد زمانی که با سایر پروژه های توسعه ترکیب شود، معنای بیشتری پیدا می کند. به این ترتیب، «شهرهای حساس به آب»، باید ظهور کنند تا زیرساخت‌های آبی و سبز را ترکیب کنند.
فراتر از مفاد "طراحی شهری حساس به آب" (WSUD )، شهرهای مورد نظر نیز بایستی یک انتقال واقعی را آغاز کنند که هم افزایی بین چالش آب، مسائل اجتماعی و زیست محیطی را در نظر بگیرد. بنابراین آنها باید بتوانند منابع سفره های زیرزمینی خود را مدیریت کرده و کیفیت زندگی ساکنان خود را با تکیه بر خدمات ارائه شده توسط اکوسیستم ها و تنوع زیستی بهبود بخشند.
نظرات